Winnekendonk
Met 4.591 inwoners (per 31 december 2023) is het dorp Winnkendonk qua inwonertal de grootste wijk van het bedevaartsoord Kevelaer. De Issumer Fleuth stroomt door het dorp, waar hij samenvloeit met de Niers. De omgeving wordt voornamelijk gekenmerkt door landbouwgrond. Het 2.485 hectare grote district Winnekendonk omvat ook het district Schravelen, dat dicht bij de Niers ligt, en de Achterhoekse boerengemeenschappen.
Wapen
Het wapen van Wijnekendonk verwijst naar de beschermheilige van de gemeente, Sint Urbanus. Het drievoudige pauselijke kruis en de zilveren wijnparaplu zijn in raadselachtige maar overtuigende harmonie met elkaar.
Geschiedenis
Winnekendonk en het hof van Winnekendonk werden voor het eerst vermeld in een document toen ridder Wilhelm von Kervenheim op 27 september 1282 het baljuwschap over Winnekendonk verkocht aan het kapittel van het klooster in Xanten. Winnekendonk behoorde al voor 1250 tot het graafschap Kleef (sinds 1417 het hertogdom Kleef). Vanaf 1439 vormden het hof van Winnekendonk en het hof van Kervenheim de magistratuur van Schravelen. De naam Schravelen komt van de officiële residentie van de rechters, die in Haus Schravelen verbleven, een kasteel aan de rivier de Niers dat nu verdwenen is.
De parochiekerk van St Urbanus in Winnekendonk werd gebouwd in de Middeleeuwen, maar de bouwdatum is helaas niet bekend. Tot het midden van de 15e eeuw behoorde de kapel in Kervenheim en Kervendonk ook tot de parochie van Winnekendonk.
In 1448 vielen ruiters uit Keulen het hertogdom Kleef binnen en verwoestten Winnekendonk. In het laatste derde deel van de 15e eeuw waren er ongeveer 550 vrome katholieken. Rond 1630 waren er 59 boerderijen, 34 kathedralen en 24 huizen in Winnekendonk, bewoond door 810 mensen.
Aan het einde van de 17e eeuw, tijdens het bewind van Lodewijk XIV, werden de parochiekerk van St. Urbanus en verschillende huizen in het dorp Winnekendonk twee keer in brand gestoken (1689 en 1693) wegens het niet betalen van hoge oorlogsbijdragen aan de Fransen. De oude magistraat van Schravelen werd in 1798 opgeheven en Kervenheim en Winnekendonk werden samengevoegd tot een burgemeesterschap, met de zetel van de burgemeester in Kervenheim.
In 1816 werd Winnekendonk ingedeeld bij het nieuw opgerichte district Geldern en het burgemeesterschap van Kervenheim. In 1853 werd het administratieve centrum van het burgemeesterschap van Kervenheim met de gemeenten Kervenheim, Kervendonk en Winnekendonk verplaatst van Kervenheim naar het vrijgekomen schoolgebouw voor de kerktoren - vandaag bekend als het "Oude Stadhuis" - in Winnekendonk. In het midden van de 19e eeuw stonden er 244 huizen in Winnekendonk. Driekwart van de ambachtslieden werkte in de landbouw en een kwart was ambachtsman.
In de jaren 60 van de 19de eeuw werden de huizen, boerderijen en Katstellen die vroeger tot Kervendonk behoorden en die zich op de gemeentegrens met Winnekendonk en Kevelaer bevonden, afgescheiden en toegewezen aan Winnekendonk, inclusief de Schravelsche watermolen. De Kerssenboomsche en Singendonksche molens bestaan vandaag nog steeds naast de Schravelsche watermolen. De molens zijn allemaal niet meer in werking.
De parochiekerk van St Urbanus werd in 1887 en 1888 gebouwd tot de huidige grootte. In de Tweede Wereldoorlog werd 85% van Winnekendonk verwoest. De gemeente Winnekendonk, die sinds de oprichting van het district Geldern onafhankelijk was en tot het ambt Kervenheim behoorde, werd in 1969 bij de stad Kevelaer gevoegd. Winnekendonk won een bronzen medaille in de staatswedstrijd "Ons dorp moet mooier worden", nu omgedoopt tot "Ons dorp heeft toekomst", in 1969 en zilveren medailles in 1971, 1973, 1983 en 1985. In 1975 werd het dorp geëerd met een gouden medaille op staatsniveau en een zilveren medaille op nationaal niveau. Na het winnen van nog een gouden medaille op staatsniveau in 2000, werd het dorp in 2001 geëerd met een gouden medaille op nationaal niveau.